امر به معروف در نهضت‏ حسينى عليه السلام

زائر در سفر معنوى زيارت به ديدار آمران به معروف و الگوهاى نهى از منكر مى‏رود و گامهاى بلند آنان در جهت پاسدارى از ارزشها را يادآور مى‏شود. از اين مقال به نمونه‏هايى از «معروف‏گرايى‏» و «منكرستيزى‏» از درسهاى «مكتب زيارت‏» آشنا مى‏شويم.

امام حسين(ع) در بيان هدف خودش از نهضت الهى و عظيم عاشورا از امر به معروف و نهى از منكر ياد مى‏كند و مى‏فرمايد: و انما خرجت لطلب الاصلاح فى امة جدى اريد ان آمر بالمعروف و انهى عن المنكر: من بدين هدف (از مدينه) بيرون آمدم كه امت جد خويش را اصلاح نمايم و تصميم دارم امر به معروف و نهى از منكر كنم.

جهت معرفى امر به معروف و نهى از منكر به نمونه‏هايى از آن اشاره مى‏كنيم.

الف) نهى از همكارى با ستمگران

1. امام صادق(ع) به يكى از شيعيان خود به نام «عذافر» فرمود: بلغنى انك تعامل «ابا ايوب‏» و «ابا الربيع‏» فما حالك اذا نودى بك فى اعوان الظلمة: به من اينگونه خبر رسيده كه با «ابى ايوب‏» و «ابا الربيع‏» همكارى مى‏كنى! حالت چگونه خواهد بود اگر تو را در قيامت در رديف همكاران ظالمان صدا بزنند.

چون «عذافر» چهره در هم كشيد.

حضرت فرمود: من تو را به چيزى ترساندم كه خداوند مرا به او ترسانده است. ...

تحقيق و بررسي مشخصات معماري حــمام ورجوی

قدمت اين حمام حدوداً به دوره قاجاريه يعني بسالهاي

1100به بعد بر مي گردد كه با همكاري اهالي روستاي آن زمان و توسط معمار تبريزي كه اسمش مشخص نيست ساخته شده كه نسبت به بناهاي دوره قاجاريه از شاخص هاي بارزي برخوردار است از جمله ويژگي هاي شاخصي ويژگي هاي شاخصي كه اين حمام داراست استفاده از انواع طاقها و قوسهاست و ستون هي منفرد بوده و طوري طراحي كرده اند كه طاق ها روي ديوار ها كه نقش ستون دار نوشته اند و شكل هندسي فضاي رخت كن و گرماخانه را صليبي در آورده اند كه در دوره خود بي نظير است از نظر اقتصادي اگر توجه كنيم همه مصالح اين بنا بوم آور و از نزديكترين مكان گرد آوري شده اند و از نظر فرهنگي اگر برسي كنيم مي بينيم تمام اعتقادات مذهبي و قومي و طبقاتي را رعايت كرده اند از جمله شيوه معماري و طاق هاي كه استفاده كرده اند و نيز با اينكه چشمه در نزديكي حمام قرار داشته با اين همه چاهي جداگانه براي انجام اعمال طهارت (وضو – غسل) كنده بودند كه به اعتقاد ديني آب چشمه را چون براي آشاميدن عموم استفاده مي شد .

توضيح بنا

در اين بنا شرايط اقليمي منطقه يك منطقه سردسير را كاملاً رعايت كرده اند مصالح كار شده در اين بنا : سنگ لاشه ،آجر ، آهك ، ملات ساروج ، قير و اندود براي عايق كاري – وبه گفته ريش سفيدان اهالي روستا براي اجراي طاق ها از زرده تخم مرغ استفاده كرده اند .

تا ارتفاع سه متري ديوارهاي كناري و تا ارتفاع 190سانتي متري ديوارهاي داخلي و نيز كف بنا تماماً از سنگ كار شده و با قیرعايق كاري كرده اند و ديوارهاي بيروني و طاق ها را از آجر كار كرده اند .

اين بنا كاملا در دل خاك فرو رفته و فقط گنبد و ديوارهاي كناري تا دو متر بالا رفته كه ديوارهاي كناري بيرون بيشتر براي محصور كردن بنا كار شده اند . از فضاي بيروني كه وارد فضاي داخلي مي شويم پنج پله تا هشتي (ورودي) مي خورد و از هشتي تا رختكن سه پله و از رختكن تا ميان درب دو پله و كف گرمخانه و ميان در تقريباً هم سطح اند بطوري كه هشتي از همه فضاها بالاتر و گرمخانه از همه فضا ها پايين تر است كه اين بدليل تبادل حرارتي و خنكي در تابستان و زمستا بوده و ميان در آن به شكل مارپيچ است كه دماي هواي آن از گرمخانه نسبتاً خنكتر و از رختكن نسبتاً گرمتر بوده كه اين باعث مي شد از فضاي گرم گرمخانه مستقيماً وارد فضاي سرد نشوند يا بر عكس از هواي سرد مستقيم وارد هواي گرم نشوند.

در وسط رختكن حوض آبي قرار داشته و نيز در كف آن استخري به اندازه 2*2 به عمق يك متر كه با آب و لرم و نسبتاً سرد پر مي كردند تا بعد از استحمام و قبل از اينكه وارد رختكن شوند با كاسه از آب آن بر سر و بدن خود مي ريختند تا دماي بدنشان متناسب با دماي فضاي رختكن باشد و وجود حوض ها وسط رختكن نيز براي ايجاد خنكي در تابستان و چ.ن زير نور گيرها قرار داشته ايجاد روشنا ئي بيشتر مي كرد.

اين حمام داراي سه خزنه بوده كه آب آنها از آب چشمه و چاهي كه كنده بودند تأ ميين مي شد و از آب خزانه گرم و لرم براي استفاده در ديگر فضاها بوسيلهد لوله هاي سفالي از داخل ديوارها به گرمخانه وديگر فضاها انتقال مي دادند.

كه بعد ها سيستم لوله كشي آن عوض شد و از استفاده مستقيم آب خزانه ها به علت غير بهداشتي بودن جلوگيري كرده اند و فضاي گرمخانه را بصورت نمره تقسيم بندي كرده اند . از طريق گربه روهايي كه در زير قسمت گرمخانه تعبير كرده اند به كف گرمخانه هدايت مي كردند و آتش به تمام كف گرمخانه نفوذ مي كرد و دود اضافي آن از طريق دودكش هايي كه در وسط ديوارها تعبير كردهاند به بيرون انتقال مي يافت و گربه روها به ارتفاع 90 سانتي متر و به عرض 80 سانتيمتر با آجر كار شده تا هم گرما خوب هدايت شود و هم دوده هاي بجا مانده به آساني پاك شوند . سوخت موتور كم و هزينه بر بودن از چوب ودر 70 تا 80 سال اخير از گازوئيل استفاده مي كردند.

اين بنا در كنار مسجد واقع شده كه در قديم حمام را جاي مقدسي مي شمردند و مراسمات زيبايي را مثل حنابندان و عروسي را در حمام انجام ميدادند و ملاحظاتي نيز جهت استفاده مردان و زنان داشتند بطوري كه از ساعت 4 بعد از ظهر تا ساعت 9 شب و همچنين از اذان صبح تا طلوع خورشيد براي آقايان و از طلوع خورشيد تا ساعت 4 بعد از ظهر براي خانم ها بوده و نيز در ماه مبارك رمضان حمام شبانه روز براي عموم باز بوده است و در زمان قديم چون اعيان نيز در حمام عمومي استحمام مي كزدند و خود را از مردم جدا نمي كردند براي آنها جاي خصوصي در سمت راست گرمخانه اختصاص مي دادند كه داراي خزانه دستك بود يعني آب ريخته مي شد و با دست از آن به روي خود مي ريختند.

اين مطالب در مورخه 25/8/1385 براساس گفته هاي ريش سفيدان ورأوي و نديده حاج ميرزا بنام محمد پروين توسط آقاي علي اكرمي آذر ورجوي تهيه و تنظيم گرديده است.

امور فرهنگی پایگاه شهید رجائی ورجوی به مناسبت هفته بسیج

نمایشگاه کتاب  

 با اعطای ۱۰٪تخفیف برگزار میکند.

 این نمایشگاه از تاریخ ۲/۹/۸۹  تا تاریخ۱۲/۹/۸۹  با انواع کتابهای مذهبی - آموزشی - علمی و انواع محصولا ت فرهنگی و...دایر میباشد.

 مکان :ورجوی - میدان شهداء - بیت الشهداء

ساعات بازدید: ۹  الی ۱۴  ـــــــ۱۶   الی ۱۸

عید غدیر خم

«غدير» در زبان عربي به معني گودال و «خم» ناممحلي نزديك منطقة «جحفه» است. كه در آن روزگار چشمه‌اي روان و درختاني كهنسال داشت. به دليل موقعيت سوق الجيشي «غدير خم» حاجيان شهرها و سرزمين‌هاي مختلف عربستان پساز انجام مناسك حج و هنگام بازگشت به شهر و ديارشان در اين منطقه از هم جدا ميشدند. آنچه نام اين محل را در تاريخ اسلام مهم و به يادماندني كرده است به سال دهمهجري و تصميم  پيامبر اسلام (ص) براي زيارت خانه خدا و به جا آوردن مراسم حج واعلام ايشان مبني بر اينكه امسال آخرين حج ايشان خواهد بود، برمي‌گردد. لذا مردمشهرها و مناطق مختلف عربستان به وسيله قاصداني از اين امر مطلع شدند.
در پي اينفراخوان پيامبر اسلام(ص) با اجتماع عظيمي از مردم، مدينه را به قصد مكه تركفرمودند. اجتماع باشكوهي از مسلمانان آن سال در مراسم حج شركت كردند؛ كه آن سال حجهالوداع پيامبر(ص) بود. پس از پايان مراسم حج پيامبر(ص) دستور دادند كه حجاج بايدحركت كنند تا در غدير خم حاضر باشند. همچنين پيامبر به 12 هزار نفر از حجاج يمن– كه مسيرشان متفاوت بود – دستور دادند همراه حجاج به غدير خم بيايند. در مسير بازگشتحجاج، جبرئيل بر پيامبر وارد و اين آيه را نازل كرد: «هان! اي پيامبر! آنچه را كهاز سوي پروردگارت به تو نازل شده است تبليغ كن و اگر چنان نكني پيام رسالت را انجامنداده اي و خداوند تو را از مردم حفظ مي فرمايد.» ( سوره مائده، آيه 67 )
در پيابلاغ اين دستور پيامبر دستور توقف كاروان حجاج را در منطقه غدير خم دادند و امرفرمودند كساني كه جلوتر هستند بازگردند و كساني كه عقب مانده اند به اجتماع حجاج درغدير خم برسند. اجتماعي كه تعداد آن را بين نود تا صد و بيست هزار نفر ذكركرده‌اند. پيامبر اسلام (ص) در آن روز گرم سوزان بر بالاي منبري از جهاز شتران درحالي كه حضرت علي (ع) در كنار ايشان قرار داشت خطبه اي ايراد فرمودند. پيامبر(ص) دراين خطبه با ستايش و حمد خدا شروع و حديث ثقلين را بيان فرمودند سپس در حالي كه دستحضرت علي (ع) را بلند نمودند تا همه مردم ايشان را دركنار رسول خدا مشاهده نمايند،از مردم پرسيدند: «اي مردم آيا من از خود شما بر شما اولي و مقدم‌ نيستم؟» مردمپاسخ دادند: «بله اي رسول خدا.» حضرت در ادامه فرمودند: « خداوند ولي من است و منولي مؤمنين هستم و من نسبت به آنان از خودشان اولي و مقدم مي باشم.» آنگاه فرمودند: «پس هر كس كه من مولاي او هستم علي مولاي اوست.» سه بار اين جمله را بيان كردند وفرمودند: « خداوندا، دوست بدار و سرپرستي كن، هر كسي كه علي را دوست و سرپرست خودبداند و دشمن بدار هر كسي كه او را دشمن دارد و ياري نما هر كسي كه او را ياري مينمايد و به حال خود رها كن، هر كس كه او را وا مي گذارد.» پس خطاب به حجاج فرمودند: «اي مردم حاضرين به غايبين اين پيام را برسانند.» هنوز اجتماع متفرق نشده بود كهبار ديگر جبرئيل بر پيامبر وارد و اين آيه را نازل كرد: «امروز دين شما را به كمالرساندم و نعمتم را بر شما تمام كردم و دين اسلام را بر شما پسنديدم.» ( سوره مائده،آيه 3 )
سپس پيامبر دستور داد كه مردم با حضرت علي (ع) بيعت كنند. مردم دستهدسته به خيمه پيامبر(ص) كه حضرت علي (ع)  در آن بود وارد و با حضرت علي(ع) بيعتكردند و به ايشان تبريك مي‌گفتند. ابوبكر، عمر، طلحه و زبير جزو اولين بيعت كنندگانبودند و عمر، خطاب به حضرت علي (ع) گفت: «بر تو گوارا باد اي پسر ابي طالب، تومولاي من و مولاي هر مرد و زن با ايمان گشتي.» مراسم بيعت با حضرت علي (ع) سه روزبه طول انجاميد. حسان بن ثابت انصاري در آن روز دربارة اين انتخاب و امامت وجانشيني حضرت علي (ع) ابياتي را سرود.
حديث غدير توسط 110 تن از صحابه مثلابوبكر، عمر، عثمان، عمار ياسر، ام سلمه، ابوهريره، سلمان، زبير، زيدبن ارقم،ابوذر، عباس بن عبدالمطلب، جابر عبدالله انصاري و 83 تن از تابعين مثل سعيد بن جبيرو عمربن عبدالعزيز نقل شده است. پس از تابعين نيز 360 تن از محدثان، حديث غديررا درآثار خويش نقل نموده اند كه سه تن از آنان صاحبان «صحاح سته» ( ششگانه ) هستند.
علماي شيعه همگي غدير را حديثي متواتر دانسته اند. مورخي مثل يعقوبي كه اولينكتاب تاريخ عمومي را در جهان اسلام نوشته نيز واقعه غدير را ذكر كرده است. همچنينمورخاني مثل محمد بن جرير طبري، ابن اثير، سيوطي، شهرستاني، ابونعيم اصفهاني اينواقعه را بيان كرده اند و حتي برخي از آنان كتاب هاي مستقل در باب غدير تأليفكرده‌اند مثل «الولايه في طرق حديث الغدير»  اثر محمد بن جرير طبري.
عيد غديرخم بزرگترين عيد در نزد ائمه (ع) و شيعيان آنان بوده است و در طول تاريخ همواره آنرا گرامي داشته‌اند.
«در كتاب ثوب الاعمال شيخ صدوق باسندش به حسن بن راشد آمدهكه گفته است: به امام صادق (ع) گفتم: آيا براي مؤمنان عيد ديگري جز جمعه و فطر وقربان وجود دارد؟ فرمودند: آري. روزي و عيدي كه از همه بزرگتر است و آن روزي است كهامير المؤمنين علي (ع) را بر پا داشتند و رسول خدا (ص) پيمان ولايت او را بر عهدهزن و مرد مسلمان در محل غدير خم نهاد، پرسيدم كدام روز هفته بوده است؟ فرمودند: روزدر سال ها تغيير مي كند، آن روز، روز هجدهم ذي الحجه است....»
منابع:
1- قرآن
2- دايره المعارف تشيع، جلد ششم، تهران: نشر شهيدمحبي، 1376.
3- دشتي، محمد، جايگاه غدير، قم: مؤسسه فرهنگي تحقيقاتياميرالمؤمنين (ع)، 1380. 
4- دواني،علي، غدير خم: حديث ولايت، تهران: نشر مطهر، 1383.
5- رضواني، علي اصغر، غدير شناسي و پاسخ به شبهات، قم: مسجد مقدس صاحبالزمان ( جمكران )، 1384.

شب نهم از شب‎های متبرك و شب مناجات با قاضى الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در این شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. براى شب عرفه چند عمل وارد شده است:

1- دعایی که با با این عبارت آغاز می‎شود، خوانده شود اَللّهُمَّ یا شاهِدَ كُلِّ نَجْوى وَ مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوى وَ عالِمَ كُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهى كُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً كه روایت شده هر كس آن را در شب عرفه یا در شب‎هاى جمعه بخواند خداوند او را بیامرزد.

2- [به نقل كفعمى ] تسبیحات عشر را كه در اعمال روز عرفه آمده است را هزار مرتبه خوانده شود .

3- دعاء اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ را كه در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است، خوانده شود.

4- زیارت امام حسین علیه السلام .

اعمال روز عرفه

روز نهم روز عرفه و از اعیاد عظیمه است اگرچه به اسم عید نامیده نشده است . عرفه روزى است كه حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جُود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‎تر و خشمناك‎ترین اوقات خواهد داشت و روایت شده كه حضرت امام زین العابدین علیه السلام در روز عرفه صدای سائلی را شنید كه از مردم تقاضای کمک مى‎نمود. امام به او فرمود: واى بر تو آیا در این روز از غیر خدا تقاضا مى‎كنى؟ حال آن كه در این روز امید مى‎رود که بچه‎هاى در شكم هم از فضل خدا بی نصیب نمانند و سعید شوند.

براى این روز اعمالی ذکر شده است:

1- غسل که مستحب است قبل از زوال انجام شود .

2- زیارت امام حسین علیه السلام ،

كه از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در كثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر كسى توفیق یابد كه در این روز در تحت قُبّه مقدّسه آن حضرت باشد ثوابش كمتر از كسى كه در عرفات است نیست.

3- بعد از نماز عصر پیش از آن كه مشغول به خواندن دعاهاى عرفه شود در زیر آسمان دو ركعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالى به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد. پس چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با ركوع و سجود نیكو به عمل آورد و چون فارغ شود دو ركعت نماز اقامه كند. در ركعت اوّل بعد از حمد، توحید و در دوم بعد از حمد، قُل یا اَیُّهَا الْكافِروُنَ خوانده شود. و بعد از آن چهار ركعت نماز گزارد که در هر ركعت بعد از حمد، توحید پنجاه مرتبه بخواند. كه این نماز، همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است .

4- شیخ كفعمى در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه براى كسى كه ضعف پیدا نكند و مانع دعا خواندن او نشود.

5- مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین علیه السلام در روز و شب عرفه .

6- تسبیحات حضرت رسول صَلَّى اللهِ عَلِیهِ وَ آله در روز عرفه .

منبع:   http://tabrizi.org/fa/2009/11/14/arafe/